به نقل از «همشهری آنلاین»

چرا کافی، فلسفی و حجازی نداریم!؟

تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۴۶۲۳۲

همشهری آنلاین - محسن مهدیان: عمدتا ضرب المثل زیاد به کار می‌برند. در مواردی هم حکایات جالب و تمثیلات. مثال روشن هم قصه‌های مادربزرگ است. قدیم مادربزرگ‌ها برای بچه‌ها قصه می‌گفتند مادران امروز چقدر قصه بلدند؟
ریشه مشترک ضرب المثل و شعر و حکایت در بیان قدیمی‌ها، یک چیز بوده است و آن رساندن پیام به روشی اثرگذار.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عوام ضرب المثل در کلامشان بود و گروه های مرجع از شعر بهره می‌برند.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

این ریشه مشترک بسیار پر اهمیت است. برای قدیمی‌ها مهم بود کلام را در رساترین شیوه و در کوتاه‌ترین بیان به مخاطب شان منتقل کنند بی‌آنکه در مقام بیان به آن فکر کنند. گویی این گویش نسل به نسل چرخیده است.
گاهی ضرب المثل، گاهی نیز تمثیل. بین این دو تفاوت است. تمثیل استفاده از یک مثال است و ضرب المثل یا همان مثل، استفاده از عبارتی که دارای شهرت است و جای چند جمله، کاربرد اثرگذار دارد.

جالب اینکه این ضرب المثل‌ها نیز دسته‌بندی داشته است. برخی عامیانه و برخی نیز برای خواص.برخی  منثور و برخی آهنگین و برخی ساده و بی‌آرایه. برخی هم منظوم مثل این بیت بسیار زیبا و پرمعنا و راز آلود صائب که تا سال‌ها ضرب المثل مردم بوده است.

دست طلب سوی کســی گر کنی دراز / پل بسته‌ای که بگذری از آبروی خویش

برگردیم به همان وِیژگی مشترک این مثل و تمثیل‌ها. مردمان ما در گذشته تلاش می‌کردند سخنشان را رسا و کوتاه و در نهایت تاثیرگذاری مطرح کنند. این ویژگی مشترک یک زیرکی و هنر خاصی طلب می‌کرده است که خروجی اش در بین عوام مثل بوده است و در بین خواص شعر.

اما چرا این روزها کمتر این نوع ادبیات یافت می‌شود؟

این سوال نیاز به کاری پژوهشی و کارشناسی دارد اما اجمالا یک نکته در این رابطه اهمیت دارد و اینکه ذهن‌ها مثل گذشته خلافیت در خیال بافی ندارد و این ناشی از تصویری‌شدن زندگی امروز است. نقش تلویزیون و کامپیوتر و موبایل و غیره یک اثر اجتناب ناپذیر دارد و آنهم تخریب قدرت تصویر سازی در ذهن است. توضیح این حرف در تفاوت کتاب با فیلم است. کتاب و متن قدرت خیال پردازی مخاطب را فعال  می‌کند ولی فیلم تنها چشم او را درگیر می‌سازد.

تصویرگری رسانه‌های امروز باعث شده است قدرت خیال در ادبیات و زبان مردم ما از بین برود. عکس و فیلم جای ادبیات را گرفته است لذا افراد از راه زبان و گویش در پی تاثیرگذاری نیستند. یکی از نمونه های قابل ذکر در این رابطه حذف سخنران‌هایی است که قدرت کلامی بالا داشتند. یک روزگاری در شهر و دیار ما بزرگانی بودند که قدرتشان به کلامشان بود. امروز چند نفر با این ویژگی و خصیصه می توان نام برد؟ مرحوم فلسفی، مرحوم کافی ، مرحوم فخرالدین حجازی و مرحوم شریعتی و غیره. امروز شهرت حجت الاسلام قرائتی به همین قدرت کلام و تمثیلاتش است.

چرا امروز کمتر از این سخنران‌ها داریم؟ سخنران پرمحتوا داریم اما نفوذ کلامش در محتواست نه قالب و ادبیات. علت در همان منسوخ شدن قدرت کلام و بکارگیری مثل و تمثیل و شعر است که جای خود را به عکس و فیلم داد و مدل نفوذ بر مخاطب را تغییر داده است.

منتشر شده در همشهری محله منطقه ۲۲ در تاریخ ۱۳۹۶/۲/۲۶

کد خبر 756324

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: ضرب المثل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۴۶۲۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ارتش و سپاه با وحدت، قدرت بازدارندگی را به‌وجود آورده اند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران، نماینده ولی فقیه در مازندران امروز در مراسم رژه نیرو‌های مسلح مازندران در ساری بمناسبت روز ارتش با بیان این که امروز بار دیگر ابهت آمریکا شکسته شده است، گفت: ارتش و سپاه با وحدت قدرت بازدارندگی را بوجود آورده اند.

آیت الله محمد باقر محمدی لائینی افزود: شکستن این ابهت با شجاعت نیروی‌های مسلح به ویژه ارتش جمهوری اسلامی و سپاه همراه بوده است.

وی با اشاره به این که موفقیت‌های جمهوری اسلامی ایران با وحدت و وفاداری ملت است، تصریح کرد: ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه با تجهیزات پیشرفته و کامل در حوزه امنیت خودکفایی گام‌های بزرگی برداشته است.

وی با تاکید بر این که ارتش و سپاه با وحدت، قدرت بازدارندگی را بوجود آورده اند، ادامه داد: عملیات موشکی و پهپادی انتقام جویانه علیه رژیم صهیونسیتی، مدیون وحدت نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران است.

امام جمعه ساری وحدت را نقش محوری در دفاع از مرز‌های کشور توصیف کرد و گفت: امروز میدان و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با وحدت همه مردم و مسوولان به درستی عمل می‌کند.

آیت الله محمدی لائینی تصریح کرد: حمله رژیم صهیونسیتی به کنسولگری ایران در دمشق بزدلانه بوده و انتقام سخت به عنوان حق مسلم ملت ایران نیز گرفته شده است.

ارتش انقلابی، حافظ ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب
فرمانده دانشگاه دریایی امام خمینی نوشهر نیز در این مراسم با اشاره به این که امروز نهال انقلاب اسلامی در سطح منطقه و جهان اسلام فراگیر شده است، گفت: ارتش انقلابی جمهوری اسلامی ایران از دوران انقلاب تا کنون با جان نثاری در زمین، هوا و دریا، ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب را حفظ و گسترش داده است.

امیر دریادار دوم آریا شفقت رودسری با بیان اینکه ارتش در همه عرصه‌های نظامی و انتظامی و به ویژه در ساخت تجهیزات مدرن و پیشرفته پیشگام است، گفت: این نیروی مسلح در محافظت از مرز‌های دریایی، ساحلی و اقیانوسی برای واردات و صادرات ایران نقش محوری دارد.

وی ادامه داد: ارتش جمهوری اسلامی ایران افتخار مسلمین جهان اسلام شده است، امروز شناور‌های دریایی ساخت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در همه آب‌های آزاد دنیا رخ نمایی می‌کند.

امیر دریادار دوم شفقت گفت: نیرو‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران تمام قد با در دست گرفتن جانشان آماده دفاع، مقاومت و مقابله با هرگونه تهاجم و حمله است.